Erkeklerde  memenin büyümesine tıp dilinde ‘’jinekomasti’’ denir.   Şişman erkeklerde meme bölgesinde yağ dokusunun artışına bağlı meme büyümesi yalancı jinekomastidir.

Erkeklerde meme büyümesi iki taraflı olabildiği gibi  tek taraflı da olabilir.

Tek taraflı jinekomastilerde iyi huylu ve kötü huylu tümör olup olmadığının araştırılması gerekir.

Meme büyüklüğüne erkeklerde  çok sık rastlanır ve  genç sağlıklı erkeklerde % 40’a  yakın  oranlarda bulunabilir.  Ergenlik döneminde ve yenidoğanlarda bu oran % 70 düzeyine kadar çıkar.

Nedenleri:

Jinekomasti, genellikle  iyi huylu  nedenlere bağlı olmakla beraber önemli bir hastalığın belirtisi de olabilir. Dolayısıyla basit bir görüntü problemi olarak algılanmaması ve araştırılması gereken bir durumdur.

Ancak jinekomastili erkeklerin büyük kısmında bu araştırmalar sonucu önemli bir hastalık  da çıkmayabilir. Çoğu hastada ise artık var olmayan bir hastalık veya durumun kalıntısıdır.

Jinekomasti normalde yenidoğan döneminde, ergenlikte ve yaşlılıkta olabilir.

Hastalık olarak jinekomasti gelişiminin ana nedeni  kanda kadınlık hormonu olan östrojenin artması buna karşılık  erkeklik hormonu olan testosteronun azalmasıdır. Bu nedenle aşağıdaki hormon bozukluklarında jinekomasti olabilir:

1) Testosteron hormon eksikliği: Klinefelter sendromu denen genetik hastalık, testis hastalıkları ve buna bağlı olarak  testisten testosteron üretim azlığı ve diğer hipogonadizm nedenleri
2) Östrojen üreten bazı tümörler
3) Karaciğer  (siroz) ve böbrek hastalıkları (böbrek yetmezliği), tiroid bezi fazla çalışması,
4) Bazı ilaçlar: İlaçlar çok değişik mekanizmalarla jinekomastiye yol açar. Bir kısım ilaç testosteron   üretimin azaltarak (spironolakton gibi),  bir kısmı testosteronun   etkisini bloke ederek (spironolakton, simetidin gibi), memedeki östrojen reseptörlerini uyararak (östrojenler, spironolakton, digitoksin, marijuanadaki fitoöstrojenler) veya prolaktin salgısını arttırarak (fenotiazinler, metildopa, rezerpin) jinekomasti yaparlar.
5) Adrenal bez veya testisin hormon üreten tümörleri jinekomastinin çok nadir rastlanan nedenleri olmakla beraber mutlaka ekarte edilmelidir.

Klinik :

Tek taraflı jinekomastili hastalarda öncelikle jinekomastiye yol açan  yağ kitlesi (lipom), nörofibrom gibi tümörler  veya meme kanseri gibi tümörler ekarte edilmelidir.

Bu açıdan  jinekomastinin son zamanda başlamış olması önemlidir.

Tek taraflı, sert ve çevresi düzensiz büyüme öncelikle meme kanserini düşündürmelidir.

Hastanın  ilaç kullanımı, ergenlik başlangıcı, hipogonadizm (seks hormon azlığı) bulguları,  çocuğu olup olmadığı  ve jinekomastiye yol açacak diğer  hastalıkların olup olmadığı  araştırılır. 
 
Laboratuvar Tetkikleri :

Jinekomastili hastalarda   LH, FSH, testosteron, östradiol, prolaktin ve beta-HCG gibi hormonlara bakılır. Yine hastanın karaciğer, böbrek ve tiroid  tetkikleri de mutlaka araştırılmalıdır. Bazı hastalarda karın  ve testise yönelik bilgisayarlı tomografi ve ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri uygulanabilir. Meme kanseri düşünülen olgularda da mamografi ve ultrasonografi ile ince iğne aspirasyon biyopsisi tanı koydurur.

Tedavi:

Jinekomastinin tedavisi altta yatan nedene göre planlanır. Östrojen veya HCG üreten bir tümör varsa ameliyatla   çıkarılır.

Jinekomasti yapan ilaçlar mümkünse kesilir veya değiştirilir.

Altta yatan tirotoksikoz gibi tiroid hormon fazlalığı  ya da  böbrek yetersizliği gibi hastalıklar tedavi edilir.

Uzun zamandır meme büyümesi olan hastalarda estetik  cerrahi yapılır.

Testosteron eksikliği varsa  testosteron tedavisiyle jinekomasti geriler.