Paratiroid Düşüklüğü
Genetik veya sonradan oluşan hastalıklar nedeniyle paratiroid hormon (PTH) azalması (hipoparatiroidi) oluşur.
Paratiroid hormon azalması nedeniyle kan kalsiyumu düşer. İdrarla fosfat atılamadığından kanda fosfat artar.
Nedeni :
Parathormon azlığının en önemli nedenleri paratiroid bezlerinin ameliyatta hasara uğraması veya alınması, boyuna yapılan radyoterapi (ışın tedavisi) ve mağnezyum azlığıdır.
Klinik Özellikler
Paratiroid hormon azlığı nedeniyle kan kalsiyumunun düşmesi nedeniyle hastalarda çoğunlukla parmak uçları ve ağız çevresinde uyuşma ve karıncalanma, ağrılı olabilen kas krampları oluşabilir. Elde ebe eli şeklinde kasılma oluşur. Kalsiyum aşırı düşerse bu defa nefes borusunda kasılma meydana gelir. Kalsiyum düşüklüğünde epilepsi tipinde kasılmalar, halsizlik, anksiyete ve nefes daralması görülebilir.
Kalsiyum düşüklüğüne bağlı olarak bu hastalarda ayrıca kuru cilt, saçlarda kuruluk, kabalık, tırnaklarda kırılma, saç dökülme, diş bozuklukları olabilir.
Tanı :
Teşhis için kanda kalsiyum düzeyine bakılır. Albümin düzeyi 4 mg/dl’in altında olduğunda her 1 gr’lık albümin düşüklüğü için ölçülen serum kalsiyum düzeyine 0,8 mg ilave edilerek düzeltilmiş kalsiyum düzeyi hesaplanır. Aslında en doğrusu mümkünse serum iyonize kalsiyum düzeyini ölçmektir.
Bu hastalarda parathormon düşük, kan kalsiyumu düşük, kan fosfor düzeyi ise yüksek çıkar.
Tedavi:
Kalsiyum düşüklüğü çok şiddetli ise damar yoluyla kalsiyum tedavisi yapılır. Yaşamı tehdit eden şiddetli bulgularla karşımıza çıkarsa acil olarak damar yoluyla kalsiyum verilerek tedavi edilir.
Diğer hastalarda kalsiyum ilaçları ve D vitamini verilir. Elementer kalsiyum yemeklerle birlikte 3-4 doza bölünmüş olarak 1-3 gr/gün verilir. Hipoparatiroidizmde 1,25(OH)2D3 preparatları (calcitriol 0.25-1 μg/gün) ile tedavi daha uygundur. Fakat bu preparatların daha pahalı olması nedeniyle 50000-100000 Ü/gün dozunda eşit etkinlikteki D3 veya D2 ilaçları kullanılabilir.
Bu hastalarda tedavi ömür boyu olacağı için hastaların böbrek ve hiperkalsemi (Kan kalsiyum yüksekliği) komplikasyonları açısından yakın takibi gerekir.
